Ouija Board

Πολλά έχουν γραφτεί για την πλακέτα Ouija που εφηύρε ο Αμερικάνος εργολάβος κηδειών E.C. Reiche το 1890, και τα περισσότερα είναι δυσάρεστα, αρκετά από αυτά υπερβολικά, και μόνο ελάχιστα είναι αληθινά! Ταινίες, σειρές, βιβλία, ποιήματα ακόμα και εταιρίες έχουν βασιστεί στο περίφημο «Ouija Board» (ή αλλιώς «Πίνακας των Πνευμάτων»). Προέρχεται από την ένωση των «Oui» και «Ja» (οι δύο λέξεις σημαίνουν «ναι», στα Γαλλικά και στα Γερμανικά αντίστοιχα). Αποτελείται από έναν ξύλινο πίνακα, που περιέχει όλα τα γράμματα του αλφαβήτου, τους αριθμούς του δεκαδικού συστήματος, την λέξη «ΝΑΙ» και «ΟΧΙ» στις δύο πάνω γωνίες, το «αντίο» στο κάτω μέρος και μια ξύλινη γραφίδα/ δείκτη, ή έστω ένα ποτήρι. Μέσα από μια ειδική τελετή, το πνεύμα, αφού κληθεί, υποτίθεται ότι επικοινωνεί μετακινώντας τη γραφίδα - μέσα από τα χέρια αυτού που έχει αναλάβει να είναι ο επικεφαλής - στο κατάλληλο γράμμα. Έτσι, γράμμα-γράμμα, σχηματίζονται οι λέξεις που θέλει να πει το πνεύμα.

Τον Φεβρουάριο του 1891 ξεκίνησαν να εμφανίζονται κάποιες διαφημίσεις στις εφημερίδες της εποχής για ένα νέο «παιχνίδι» που θα έκανε θραύση. Οι διαφημίσεις αυτές αφορούσαν το παράξενο «παιχνίδι» επίκλησης πνευμάτων, του Πίνακα Ουίτζα, μίας μαγικής συσκευής που απαντούσε σε «ερωτήσεις για το παρελθόν, το παρόν αλλά και το μέλλον με φανταστική ακρίβεια». Απαντήσεις που προερχόταν από ένα άλλο κόσμο..

Η ιδέα της Συσκευής Ουίτζα είχε ως εξής: Δύο ή περισσότεροι άνθρωποι κάθονται πάνω από τον πίνακα, τοποθετούν τα δάχτυλά τους στον ξύλινο δείκτη, κάνουν μία ερώτηση και περιμένουν ώσπου ο δείκτης να κουνηθεί στα γράμματα που θα σχηματίσουν την φράση – απάντηση.

Για την ακρίβεια ο Πίνακας Ουίτζα ξεπήδησε από την Αμερικανική εμμονή πάνω στον πνευματισμό, που ξέσπασε τον 19ο Αιώνα ερχόμενος από την Ευρώπη που ήδη υπήρχε ως έννοια για χρόνια, και η πεποίθηση πως οι Νεκροί μπορούν να επικοινωνήσουν με τους ζωντανούς.

Ο Πίνακας Ουίτζα γνώρισε μία τεράστια εμπορική επιτυχία σχεδόν αμέσως, και σήμερα, περί τα 120 χρόνια αργότερα η επιτυχία αυτή έδειξε πως ο πίνακας κατέχει πλέον την δική του θέση στην παράξενη κουλτούρα της Αμερικής αλλά και του υπόλοιπου κόσμου. Εισχώρησε ως ένα μυστικιστικό προφητικό εργαλείο αλλά και ως παιχνίδι της παρέας με το αίσθημα της αλλόκοσμης διασκέδασης, κάτι που σήμαινε πως δεν τον χρησιμοποιούσαν μονάχα οι πνευματιστές. Για την ακρίβεια οι πνευματιστές ήταν οι άνθρωποι που απεχθάνονταν την χρήση του Πίνακα Ουίτζα καθώς δεν πίστευαν πως παρήγαγε αποτελέσματα. Ο Πίνακας είχε απήχηση σε μία μεγάλη κλίμακα ηλικιών, επαγγελμάτων και μόρφωσης, κυρίως διότι ο Ουίτζα παρείχε ένα διασκεδαστικό τρόπο στους ανθρώπους για να πιστέψουν σε κάτι πέρα από τα τετριμμένα του κόσμου αυτού.

Οι παράξενες ιστορίες που αφορόυσαν τον Πίνακα Ουίτζα έκαναν συχνά την εμφάνισή τους στις Αμερικανικές Εφημερίδες της εποχής. Το 1920, οι εθνικές τηλεπικοινωνίες ανέφεραν πως ερευνητές φόνων στράφηκαν στην χρήση του πίνακα για να ανακαλύψουν στοιχεία για τον μυστηριώδη φόνο ενός Τζογαδόρου της Νέας Υόρκης, του Joseph Burton Elwell. Το 1921, οι New York Times έγραψαν πως μία γυναίκα από το Σικάγο που εισήχθη σε Ψυχιατρικό Νοσοκομείο, προσπάθησε να εξηγήσει στους γιατρούς πως δεν έπασχε από μανία, αλλά πως τα πνεύματα μέσα από τον πίνακα Ουίτζα της είπαν να αφήσει το άψυχο κορμί της μητέρας της στο σαλόνι για 15 ημέρες προτού την θάψει στην πίσω αυλή. Το 1930 οι αναγνώστες των εφημερίδων ξαφνιάστηκαν από τις πράξεις δύο γυναικών από το Μπάφαλο της Νέας Υόρκης που δολοφόνησαν μία γυναίκα έπειτα από προτροπή του πίνακα Ουίτζα.

Οι πίνακες Ουίτζα παρείχαν και λογοτεχνικές εμπνεύσεις πέραν των άλλων. Το 1916, η Κα Pearl Curran έγινε πρωτοσέλιδο όταν ξεκίνησε να γράψει ποιήματα και ιστορίες που όπως εκείνη υποστήριζε, της υπαγόρευε το πνεύμα μίας γυναίκας του 17ου Αιώνα με όνομα Patience Worth, με την χρήση του πίνακα. Τον επόμενο χρόνο η φίλη της Curran, Emily Grant Hutchings υποστήριξε πως το βιβλίο της Jap Herron,  της είχε υπαγορευτεί μέσω πίνακα Ουίτζα από τον πεθαμένο Samuel Clemens, γνωστό ως Mark Twain.

Ο Πίνακας και η χρήση του υπήρχε στις παρυφές της Αμερικανικής κουλτούρας ως ένα μυστηριώδες όργανο που ενέπνευσε μερικούς φόνους ως το 1973, όταν και κυκλοφόρησε στον Κινηματογράφο η άκρως τρομακτική για την εποχή της ταινία «Ο Εξορκιστής», που υποτίθεται πως βασίστηκε σε μία πραγματική ιστορία στην οποία εμπλέκεται η δωδεκάχρονη Regan, που κυριεύτηκε από κάποιο δαίμονα παίζοντας με τον Πίνακα Ουίτζα. Έτσι αυτόματα ο πίνακας μετατράπηκε στις συνειδήσεις των ανθρώπων ως δαιμονικό όργανο, και ως αποτέλεσμα, πηγή έμπνευσης για αρκετούς συγγραφείς τρόμου και δημιουργούς ταινιών που το ενέταξαν στις δημιουργίες τους.

Τα τελευταία χρόνια ο πίνακας ανέκτησε την δημοτικότητά του. Το δημοφιλές Paranormal Activity περιείχαν στην πλοκή τους την χρήση του πίνακα Ουίτζα, που πέραν της ταινίας, συμμετείχε και σε επεισόδιο του “Breaking Bad” καθώς και άλλων παραφυσικών σειρών Reality ανά τον κόσμο.

Οι πίνακες Ουίτζα  δεν λειτουργούν μέσα από πνεύματα και δαίμονες, αναφέρουν οι επιστήμονες παρέχοντας πληροφορίες που είναι χρήσιμες, καθώς φαίνεται πως λειτουργούν μέσα από εμάς ακόμα και αν ορκιζόμαστε πως δεν κουνάμε τον δείκτη των γραμμάτων. Οι πίνακες λειτουργούν μέσα από μία αρχή που είναι πολύ γνωστή σε εκείνους που μελετούν τον ανθρώπινο Νου για πάνω από 160 χρόνια: Το φαινόμενο του Ιδεόμετρου. Το 1850, ο Φυσικός και Φυσιολόγος Benjamin Carpenter δημοσίευσε μία αναφορά για το Royal Institution της Μεγάλης Βρετανίας, ερευνώντας τις αυτόματες μυϊκές κινήσεις που λαμβάνουν χώρα χωρίς την συνειδητή θέληση του ατόμου. Σχεδόν αμέσως οι ερευνητές είδαν τα αποτελέσματα του φαινόμενου του Ιδεόμετρου, μέσα από πειράματα που απέδειξαν πως ο δείκτης κινούταν μέσα από τις διαδικασίες αυτόματης κίνησης του Νου των συμμετεχόντων. Το αποτέλεσμα είναι πολύ ισχυρό. Όπως εξηγεί ο Dr. Chris French, καθηγητής Ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου «μπορεί να παράγει μία πανίσχυρη εντύπωση πως η κίνηση παράγεται από κάποιο εξωγενή παράγοντα, όμως δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Τέτοιοι μηχανισμοί όπως οι Πίνακες Ουίτζα μπορούν να κινηθούν από απειροελάχιστες μυϊκές κινήσεις που επιφέρουν μεγάλη κίνηση στην πραγματικότητα». Ο δείκτης του Πίνακα για παράδειγμα μπορεί να κινηθεί δίχως την παραμικρή προσπάθεια του χεριού. Με τον πίνακα απαιτείται ένας συνειδητός έλεγχος, και μέσα σε μία ομάδα ανθρώπων κανείς δεν μπορεί να αναλάβει την ευθύνη για την κίνηση του δείκτη, υποδεικνύοντας έτσι πως οι απαντήσεις έρχονται από κάποιο πνεύμα. Επίσης σε τέτοιες περιπτώσεις επικρατεί στην ομήγυρη η άποψη πως ο πίνακας είναι κατά κάποιο τρόπο μαγικός ή μυστικιστικός. Έτσι μόλις εντυπωθεί η ιδέα, τα υπόλοιπα συμβαίνουν σχεδόν ασυνείδητα.». Οι ερευνητές στο British Columbia’s Visual Cognition Lab θεωρούν πως ο πίνακας ίσως παρέχει έναν εξαιρετικό τρόπο για να κατανοήσουμε τις διεργασίες του Νου σε διαφορετικά επίπεδα σε σχέση με το πως επεξεργάζεται την πληροφορία. Η ιδέα πως το μυαλό μας έχει διαφορετικά επίπεδα πληροφορίας δεν είναι καινούρια, όμως το πως θα προσεγγίσουμε όλα αυτά τα επίπεδα παραμένει ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα: Συνειδητό, ασυνείδητο, υποσυνείδητο, προ-συνείδηση… όλα όροι που χρησιμοποιούνται για την ανάλυση του νου και που ίσως μέσα από την χρήση του Πίνακα Ουίτζα μπορέσουμε να ξεκλειδώσουμε τα μυστικά του κάθε επίπεδου του ασυνείδητου Νου μας. Γιατί μέσα από την αυθυποβολή της επαφής με το επέκεινα, ο Νους δρα και αντιδρά με ένα μαγικό υποσυνείδητο τρόπο…

 

Βασίλης Μαύρος